"Piłat" Magda Szabo

Rzadko mogę napisać o powieści, że mnie naprawdę głęboko poruszyła - kategoria ta częściej "zarezerwowana" jest u mnie dla literatury faktu, dla sytuacji w których czytając coś mam świadomość, że wydarzenia działy się naprawdę. Jednak w "Piłacie" wszystko opowiedziane jest tak realistycznie, a tematyka tak uniwersalna, że to właśnie określenie jest najbardziej adekwatne.

Głównym bohaterem powieści jest Staruszka - choć kilkukrotnie na łamach książki pojawia się jej imię, tak naprawdę nie jest ono istotne. Staruszkę poznajemy w dniu, w którym umiera jej mąż. Dla Staruszki śmierć męża jest w pewnym sensie końcem wszystkiego - cały świat, jaki znała i do którego była przyzwyczajona legnie w gruzach. Jak ułożyć sobie życie "na nowo"? Staruszce chce pomóc jej córka, Iza. Namawia matkę żeby przeprowadziła się do niej, do Budapesztu. Staruszka tak czyni, jednak wynika z tego więcej zła niż pożytku.

Zarówno Iza, jak i Staruszka mają dobre intencje. Staruszka chciałaby jak najwięcej pomagać Izie - prowadzić dom, gotować, sprzątać. Iza z kolei chciałaby aby matka znalazła sobie inne zajęcie i nie wtrącała się tak bardzo w jej życie. Każda próba Staruszki zrobienia jakiegoś dobrego uczynku dla Izy kończy się fiaskiem - kobiety różni styl życia, preferencje kulinarne, zwyczaje. Iza jest osobą nowoczesną, nasiąknęła już wielkim miastem. Jest perfekcjonistką, chce żeby wszystko odbywało się tak, jak ona tego zapragnie, jak sobie zaplanuje. Staruszka jest tradycjonalistką, boi się techniki, boi się wszystkiego co nowe i nieznane, ma staromodny gust. Pomiędzy kobietami nie ma nici porozumienia, bo nie próbują ze sobą otwarcie rozmawiać. Każda zamyka się w swojej skorupie i cierpi coraz bardziej. Tu nie ma bohatera dobrego i złego. Jest tylko kompletny brak komunikacji i chęci do zrozumienia drugiej strony.

Książka świetnie wyraża powszechny lęk przed tym, że na starość będzie się nie tylko nikomu niepotrzebnym, ale że nawet będzie się innym przeszkadzać. Magda Szabo przedstawia całą historię z różnych stron - poznajemy myśli i uczucia zarówno Staruszki, jak i Izy. Całość dopełniają także pozostali bohaterowie książki - Wincenty, mąż Staruszki (a właściwie opowiedziana historia jego życia), były mąż Izy - sierota, któremu rodzicielskie uczucia zapewnili teściowe.

Naprawdę warto po tę książkę sięgnąć, gorąco polecam.